#44: Anne Frank

Hallo allemaal! Welkom bij een nieuwe aflevering van Een Beetje Nederlands, de podcast voor iedereen die Nederlands leert. Mijn naam is Yvette en de aflevering van vandaag gaat over Anne Frank, een joods meisje dat tijdens de Tweede Wereldoorlog ondergedoken zat met haar familie en bekend werd door haar dagboek. De tekst van deze aflevering kun je meelezen op onze website www.eenbeetjenederlands.nl.

Deze podcast wordt gesteund door Vrienden van de Podcast. Heel erg bedankt aan alle donateurs die al een donatie hebben gedaan! Wil je ook Vriend van de Podcast worden? In de shownotes vind je een link met meer informatie.

Dit keer gaan we het hebben over Anne Frank, een joods meisje dat in de Tweede Wereldoorlog samen met haar familie moest onderduiken om te overleven. Onderduiken houdt in dat mensen zich voor lange tijd verstoppen zodat ze niet opgepakt worden. Tijdens het onderduiken schreef Anne in haar dagboek en later groeide ze uit tot een wereldwijd fenomeen. Iedereen kent Anne Frank en haar dagboek. Maar waarom is juist Anne zo beroemd geworden? Dit leggen we je uit in deze aflevering.

We beginnen even bij het begin. Anne werd geboren in Duitsland in 1929 als kind van Otto en Edith en het jongere zusje van Margot. Als Hitler en de Nazi’s aan de macht komen in Duitsland, wordt het er steeds onveiliger voor Joodse mensen. De familie Frank verhuist daarom naar Amsterdam. 

Anne is 10 jaar als de Nazi’s ook Nederland binnenvallen. Midden in de oorlog, krijgt ze voor haar dertiende verjaardag op 12 juni 1942 een dagboek van haar ouders Edith en Otto. Op het voorblad schrijft ze dit:

“Ik zal hoop ik aan jou alles kunnen toevertrouwen, zoals ik het nog aan niemand gekund heb, en ik hoop dat je een grote steun voor me zult zijn.”

Ze schrijft haar dagboek in het Nederlands en in briefvorm aan Kitty. Kitty bestaat niet echt, maar Anne vindt het fijn om haar dagboekbrieven aan iemand te richten.

In juli 1942 wordt de situatie in bezet Nederland voor de familie Frank te gevaarlijk. Joodse mensen worden opgepakt en de familie besluit te gaan onderduiken in het huis achter het bedrijf van vader Otto. Dit is aan de Prinsengracht, een van de bekendste grachten van de stad Amsterdam. Een achterhuis is een gebouw achter een huis. Om meer woonruimte te creëren werden er huizen achter bestaande gebouwen gebouwd.

De familie Frank zijn niet de enige onderduikers in het achterhuis. Ook Hermann en Auguste van Pels, hun zoon Peter, en Fritz Pfeffer verschuilen zich hier. De onderduikers worden geholpen door 6 medewerkers van Otto. Ze zorgen onder andere voor eten.

De onderduikers proberen onder moeilijke omstandigheden een normaal leven te leiden. Anne, Margot en Peter studeren, ze lezen boeken, spelen spelletjes en koken. De dag heeft een strakke indeling. Overdag moeten ze zo min mogelijk geluid maken, want dan zouden medewerkers in het voorhuis ze wel eens kunnen horen. 

Anne schrijft in haar dagboek over wat ze meemaakt in de schuilplaats, hoe bang ze was om ontdekt te worden, haar frustraties, dat ze verliefd is op Peter, een van de onderduikers en hoe belangrijk schrijven voor haar was geworden. Het schrijven is voor haar een uitlaatklep en dat lezen we terug in haar dagboek:

“Het fijnste van alles vind ik nog dat ik dat wat ik denk en voel tenminste nog op kan schrijven, anders zou ik compleet stikken.”

In 1944, tijdens de onderduik, hoort Anne een oproep van de Nederlandse minister Bolkestein op Radio Oranje, een illegaal radioprogramma van de Nederlandse regering die gevlucht was naar Londen. Bolkestein vraagt alle Nederlanders documenten te bewaren over wat ze tijdens de oorlog meemaken. Anne besluit een boek te gaan schrijven op basis van haar dagboek over haar leven in het Achterhuis. Ze kiest voor de titel ‘Het Achterhuis’ en begint haar dagboek te herschrijven. Ze droomt ervan dit boek ooit te publiceren. Ze schrijft:

“Wat geweldig dat niemand ook maar één moment hoeft te wachten met het verbeteren van de wereld.”

Ze schrijft voor het laatst in haar dagboek op 1 augustus 1944. De familie Frank en de andere onderduikers worden 3 dagen later op 4 augustus 1944 door de Duitse geheime dienst ontdekt en gearresteerd. Miep Gies, zij helpt de onderduikers, vindt Annes werk in het achterhuis. Tot op de dag van vandaag doen onderzoekers pogingen om er achter te komen wie de onderduikers verraden heeft. Maar ruim 80 jaar later is daar nog steeds geen duidelijkheid over. 

Anne en haar zus Margot worden eerst naar het concentratiekamp Auschwitz gestuurd. Later worden ze overgebracht naar Bergen-Belsen, waar ze uiteindelijk beiden overlijden aan tyfus. Vader Otto is de enige die de oorlog overleeft en keert na de oorlog terug naar Amsterdam. Daar geeft Miep hem Annes werk. Hij is onder de indruk van Annes werk en ontdekt nieuwe dingen over haar. 

Hij laat het aan vrienden lezen en zij overtuigen hem het boek niet alleen voor zichzelf te houden, maar het te publiceren en zo Anne’s droom om schrijfster te worden uit te laten komen. Otto besluit stukjes die te persoonlijk zijn, waar Anne bijvoorbeeld klaagt over moeder Edith, uit de publicatie te laten. 

Als eerste verschijnt ‘Het Achterhuis’ in Nederland. Vlak daarna volgen een Duitse en een Franse vertaling. Uiteindelijk komt het boek ook in de Verenigde Staten op de markt. Eind jaren 50 wordt het boek opgevoerd als toneelstuk op Broadway. Het toneelstuk is  redelijk succesvol, genoeg om door Hollywood te worden opgepakt. Het boek wordt verfilmd onder de naam: The Diary of Anne Frank. 

Annes bekendheid groeit en in 1960 wordt de onderduikplek in Amsterdam een museum. Het is uitgegroeid tot een belangrijke plek om de Holocaust te herdenken en om jonge mensen te leren over het belang van vrede. Inmiddels is het boek in zeventig talen vertaald en is het een van de meest gelezen boeken ter wereld. 

Anne Frank wordt gezien als een voorvechter van mensenrechten en haar boodschap van vrede is nog steeds relevant. Ze is een symbool geworden van de emoties en frustraties die komen kijken tijdens de puberteit. Ook haar talent als schrijfster is een van de redenen waarom haar dagboek zo populair is geworden en waarom Anne Frank nog steeds een wereldwijd icoon is.

Hartelijk bedankt voor het luisteren. Als je vragen hebt over de aflevering kan je die plaatsen op de website. 

Vond je het een interessante aflevering? Deel hem dan alsjeblieft met je vrienden, familie of collega’s! Of deel de podcast bijvoorbeeld op Instagram. Dan kunnen anderen ook de podcast ontdekken en dat zou ik heel leuk vinden!

Ik hoop dat je een beetje Nederlands geleerd hebt, en tot de volgende keer!