#66: Zwangerschap in Nederland

Hallo allemaal! Dit is Een Beetje Nederlands, de podcast voor mensen die Nederlands leren. Mijn naam is Robin en de aflevering van vandaag gaat over zwangerschappen in Nederland. De tekst van deze aflevering kan je meelezen op de website, www.eenbeetjenederlands.nl. Ook als je vragen of opmerkingen hebt over deze aflevering, kan je ze naar mij sturen op de website. In de shownotes staat een link naar de website. En op het einde heb ik nog een belangrijke aankondiging, dus blijf luisteren!

Word Vriend van de Podcast via Petje Af! Voor een paar euro per maand krijg je toegang tot extra afleveringen, hulpmiddelen bij iedere aflevering en nog veel meer. Check de website voor meer informatie!

Nu, door met de podcast. 

In deze aflevering ga ik vertellen over hoe een zwangerschap werkt in Nederland. In Nederland hebben we een aantal tradities en gewoonten die misschien anders zijn dan in andere landen. We beginnen bij het begin en gaan dan de hele 9 maanden door. Want sommige dingen gaan anders in Nederland, maar een zwangerschap duurt gewoon 9 maanden.

De eerste stap wanneer je in Nederland zwanger bent geworden, is om een verloskundige uit te zoeken. Een verloskundige is een persoon die je begeleidt bij de zwangerschap. Het kan een zelfstandige verloskundige zijn of een verloskundigenpraktijk, dat is een bureau waar meerdere verloskundigen werken. Je mag zelf kiezen naar welke verloskundige je gaat. 

Tijdens de zwangerschap ga je zo’n 10 keer naar de verloskundige voor controles, meestal voor het eerst na zo’n 8 weken zwangerschap. De eerste maanden nog niet zo vaak, en richting het einde van de zwangerschap steeds meer. De verloskundige houdt de zwangere medisch in de gaten, of de baby goed groeit en het met de moeder goed gaat. Maar de verloskundige is er ook om informatie, advies en begeleiding te geven aan de zwangere en de partner. En ook of het mentaal en emotioneel wel goed gaat met de aanstaande ouders.

Tijdens de zwangerschap krijg je een aantal echo’s, waarmee in de buik van de zwangere gekeken kan worden. Standaard krijg je in Nederland drie echo’s. Eerst rond de 10 weken om te bepalen hoe lang je zwanger bent. Dat noemen we de termijnecho. Dan krijg je ook een geschatte datum voor de bevalling. Je kan meekijken met de echo, dus het is de eerste keer dat je je eigen kindje ziet. 

Met 13 weken is er een echo waarbij er medisch gekeken wordt naar afwijkingen bij de baby. Dit is de eerste gezondheidscheck voor de baby. Er wordt gekeken of alle organen goed groeien en of de hersenen zich goed ontwikkelen. Ook wordt er, als je dat wil, de zogenaamde NIPT-test gedaan. Bij deze test kunnen ze zien of de baby het Syndroom van Down heeft of andere ernstige afwijkingen.

Met 20 weken wordt de laatste echo gedaan. Dat is ongeveer halverwege de zwangerschap. Bij deze echo gaan ze nog een keer kijken of alles in orde is met de baby. Maar het belangrijkste voor veel ouders: je kan dan het geslacht van het kind zien.

Al deze echo’s worden vergoed door de zorgverzekering, je hoeft daar niets voor te betalen. Dat geldt ook voor de hulp van de verloskundigen.

Het is ook nog mogelijk om extra echo’s te laten doen, maar daar moet je zelf voor betalen. Dat noemen we pretecho’s. Tegenwoordig zijn er allerlei echo’s mogelijk, zelfs 3D is mogelijk. Als er misschien moeilijkheden zijn, bijvoorbeeld dat de baby op een verkeerde manier ligt in de buik, kan je extra echo’s krijgen die vergoed worden door de zorgverzekering.

Tegen het einde van de zwangerschap ga je met je verloskundige bedenken hoe je wil bevallen. Er zijn daar verschillende mogelijkheden voor in Nederland. Je kan je wensen voor de bevalling opschrijven, dat noemen we een bevalplan. Veel mensen doen ook een bevallingscursus, waarbij je informatie krijgt en technieken leert voor de bevalling. Bijvoorbeeld bepaalde houdingen die je kan gebruiken en hoe de partner kan helpen.

Je kan in Nederland kiezen of je thuis wil bevallen of in het ziekenhuis. Ongeveer een derde van de vrouwen bevalt thuis in Nederland. Veel mensen vinden het fijn om thuis, in je eigen omgeving, te bevallen. Dan hoef je na de bevalling ook niet meer van het ziekenhuis naar huis te rijden. En in Nederland krijg je professionele begeleiding bij de bevalling, dus het is even veilig als in het ziekenhuis. Het enige nadeel van thuis bevallen is dat je er geen pijnstilling kan krijgen. Als je een vorm van pijnstilling nodig hebt tijdens de bevalling, moet je toch naar het ziekenhuis. Maar dat kan ook nog als de bevalling al bezig is.

In Nederland krijg je niet standaard iets tegen de pijn bij de bevalling. Het was heel lang normaal in de Nederlandse cultuur om alleen de pijn te bestrijden als het écht niet anders kon. Maar die trend is de afgelopen jaren wel veranderd, steeds meer mensen willen toch pijnbestrijding.

Naast thuis of in het ziekenhuis kan je trouwens er ook voor kiezen om te bevallen in een geboortecentrum. Dat is een plek die meestal in of in de buurt van een ziekenhuis zit. Het zit een beetje tussen thuis bevallen en in een ziekenhuis bevallen in: het is wat gezelliger dan een ziekenhuis, iets meer zoals thuis. Maar in tegenstelling tot thuis bevallen kan je in een geboortecentrum wel ook bepaalde vormen van pijnbestrijding krijgen.

Nog iets wat de afgelopen jaren speelt: de plekken die de ziekenhuizen hebben voor bevallingen, zitten vaak vol. Dat kan betekenen dat wanneer je naar het ziekenhuis moet of wil, je pech kan hebben en dat het dichtstbijzijnde ziekenhuis bij jou in de buurt geen plek heeft. Of er zelfs in je hele stad geen plek is en je naar een andere regio moet. Dat komt door een gebrek aan personeel in de ziekenhuizen op dit moment.

Na de bevalling is de taak van de verloskundige grotendeels klaar. De verloskundige zal alleen nog een paar keer controles uitvoeren na de geboorte. 

Maar je wordt in Nederland niet helemaal aan je lot overgelaten na de geboorte. Je krijgt de eerste 8 dagen hulp van de kraamzorg. De kraamzorg is een persoon die naar je huis toekomt om te helpen. De kraamzorg leert je hoe je de baby moet verzorgen, helpt bij de borstvoeding en houdt in de gaten of alles goed gaat. Maar de kraamzorg kan ook helpen bij het huishouden: de was doen of het bed verschonen doet de kraamzorg ook. Het is een extra hulp die veel jonge ouders goed kunnen gebruiken in de eerste week. De kraamzorg wordt voor een groot gedeelte betaald door de zorgverzekering, je betaalt alleen een kleine eigen bijdrage.

Aan het einde van de kraamweek, de eerste week na de bevalling waarbij ook de kraamzorg helpt, krijg je als ouder weer hulp van een andere instantie. Vanaf dat moment worden de controles gedaan door het consultatiebureau. In sommige gemeentes heet dat het Ouder-Kindteam. Die houden de eerste jaren van het kind de ontwikkeling in de gaten. Groeit de baby wel goed genoeg, hoe gaat het thuis, etc. Bij het consultatiebureau worden ook na de geboorte een aantal tests gedaan. Bijvoorbeeld de hielprik, waarbij er in de voet van het kind een beetje bloed afgenomen wordt om te testen op erfelijke ziektes. En ook doen ze in de week na de geboorte een gehoortest.

Als ouder heb je het natuurlijk druk genoeg na de geboorte. Je moet het kind iedere drie uur voeden en constant luiers verschonen. Maar er zijn nog meer dingen die moeten gebeuren de eerste tijd na de geboorte.

Ten eerste moet er aangifte gedaan worden van de geboorte. Zo noemen we het wanneer je tegen de gemeente vertelt dat de baby geboren is. Dat moet binnen drie dagen gebeuren. Dan wordt ook de naam van de baby officieel vastgelegd en krijgt de baby een burgerservicenummer.

Je kan in Nederland kiezen welke achternaam het kind krijgt. De achternaam van de vader, de achternaam van de moeder of sinds dit jaar ook een combinatie van de twee. Als de vader Smit heet en de moeder Jansen, kan het kind Smit-Jansen genoemd worden. Maar de overgrote meerderheid krijgt gewoon de achternaam van de vader. De voornaam van het kind wordt meestal door de ouders pas na de geboorte bekendgemaakt bij vrienden en familie.

Verder krijg je als nieuwe ouders kraambezoek. Zo noemen we het bezoek van familie en vrienden na de geboorte. Daarbij is het in Nederland normaal om het bezoek beschuit met muisjes te geven. Dat is een traktatie die je eigenlijk alleen eet na de geboorte van een kind. Over beschuit met muisjes heb ik een tijdje terug een korte aflevering gemaakt, aflevering nummer 36. 

Verder sturen veel mensen geboortekaartjes naar familie en vrienden. Ik heb begrepen dat dit ook typisch Nederlands is, dat het in weinig andere landen gebeurt. Op een geboortekaartje staat de naam, geboortedatum en een mooie illustratie of tekst.

Gender reveal parties en babyshowers worden ook wel gedaan in Nederland, maar ik geloof niet dat de meeste ouders dat doen.

Verder krijg je als ouders natuurlijk vrij na de geboorte, en de moeder ook al voor de geboorte. Dat noemen we verlof. Op z’n vroegst 6 weken en uiterlijk 4 weken voor de datum waarop de baby uitgerekend is, gaat de moeder met zwangerschapsverlof. In totaal heeft de moeder 16 weken zwangerschapsverlof, dus na de bevalling heeft de moeder nog 10 tot 12 weken verlof. Daarna heeft de moeder ook nog negen weken extra verlof, dat noemen we ouderschapsverlof.

Voor vaders is het verlof vorig jaar uitgebreid. De vader krijgt nu in totaal 15 weken verlof, waarvan een gedeelte het salaris volledig betaald wordt en een gedeelte 70% van het salaris betaald wordt.

In Nederland is het heel normaal dat kinderen al jong naar de kinderopvang gaan. Bij de kinderopvang, ook wel kinderdagverblijf of crèche genoemd, kunnen kinderen van 0 tot 4 jaar heengebracht worden. Het enige probleem is dat veel kinderdagverblijven vol zitten, zeker in de grote steden. In Amsterdam is er een wachtlijst van een jaar bij de meeste kinderdagverblijven.

Ten slotte: van de overheid krijg je geld voor ieder kind dat je hebt. Dat noemen we kinderbijslag. Hoeveel kinderbijslag je krijgt is afhankelijk van je inkomen. Ook voor de kinderopvang kan je een financiële bijdrage krijgen van de overheid, afhankelijk van je salaris.

Daarmee kom ik aan het einde van deze aflevering van Een Beetje Nederlands. Ook komt seizoen 6 hiermee tot een einde. Het zal weer even gaan duren voordat er nieuwe afleveringen uitkomen, de komende maanden waarschijnlijk niet. Dat heeft een reden: ik ben namelijk zelf net vader geworden van een dochter. Het onderwerp van deze aflevering was niet helemaal toevallig gekozen. 

Deze podcast gaat dus even met pauze, maar als je de komende tijd toch meer afleveringen wil luisteren, kan je lid worden van de Petje Af van deze podcast. Dan krijg je toegang tot extra afleveringen, waar er de komende tijd wél nog iedere maand een nieuwe bij komt. Voor 5 euro per maand krijg je toegang, en zorg je er voor dat ik luiers kan kopen. Ga naar petjeaf.com/eenbeetjenederlands om lid te worden.

Ik hoop dat je een beetje Nederlands geleerd hebt, en tot de volgende aflevering!