#22: Wubbo Ockels

Hallo allemaal, en welkom bij de 22ste aflevering van Een Beetje Nederlands, de podcast voor mensen die Nederlands leren. Mijn naam is Robin en de aflevering van vandaag gaat over Wubbo Ockels. De tekst van deze aflevering kan je meelezen op de website, www.eenbeetjenederlands.nl. 

Je kan deze podcast steunen door Vriend van de Podcast te worden. Heb jij vorig jaar iets geleerd in de podcast en wil je mij helpen zodat ik ook dit jaar door kan gaan? In de shownotes staat de link naar de pagina op mijn website waar je Vriend kan worden.

Nu, door met de podcast!

~~~ Openingstune ~~

In de podcast van vandaag gaan we het niet hebben over ons platte landje, maar gaan we naar de ruimte! Vandaag ga ik vertellen over Wubbo Ockels, de man die in 1986 de eerste Nederlandse astronaut werd. Dat feit is op zich al interessant genoeg, maar het was ook naast zijn carrière als astronaut een interessante man. 

Wubbo Ockels is geboren in 1946, vlak na de oorlog dus. Hij is geboren in Almelo, een stad in het oosten van Nederland, in de regio Twente. Maar daar heeft hij niet lang gewoond, hij is opgegroeid in Zuid-Holland. Na de middelbare school ging hij natuurkunde en wiskunde studeren in Groningen. Hij was een goede student en doorliep het hele Nederlandse universitaire systeem. Uiteindelijk werd hij hoogleraar aan de universiteit van Groningen, waar hij onderzoek deed.

In 1977, toen Ockels 31 jaar was, gebeurde er iets dat zijn leven zou veranderen. Op het prikbord van de universiteit zag hij op een dag een advertentie. De kop van de advertentie was simpel: ‘astronaut gezocht’. De advertentie was geplaatst door de Europese ruimtevaartorganisatie. 2000 mensen uit heel Europa reageerden erop, en samen met een Duitser en een Zwitser werd Ockels gekozen om aan het programma mee te doen. Hij heeft zelf wel eens gezegd dat hij, als overtuigd optimist, direct er van overtuigd was dat het hem zou lukken: “Dit is het. Dit is precies wat ik zoek. Ze moeten mij hebben! Zo’n gevoel was het”. 

Ockels is geselecteerd om mee te doen met het programma dat Spacelab heette. Dat was een programma van de NASA en de ESA, de European Space Agency, om onderzoek te doen in de ruimte. Het was de bedoeling dat de wetenschappers experimenten gingen uitvoeren in de ruimte. Dat leek Ockels wel wat, zei hij later in een interview: “Het meest aantrekkelijke vond ik het idee dat het in een nieuwe omgeving plaatsvond en dat je experimenten deed. Zeker in die tijd was ik iemand die gek was op experimenten”. Wubbo Ockels verhuisde met zijn vrouw naar Houston in Amerika, om een trainingsprogramma te doen. Bij de eerste lancering van Spacelab mag Ockels nog niet mee, tot zijn teleurstelling. Maar al snel werd bekend dat er een tweede missie ging komen. En hierop mag Ockels wél mee.

Voordat we de ruimte in gaan, is het eerst tijd voor…

De uitdrukking van de week

De uitdrukking van deze week is: Door het oog van de naald kruipen. Dit betekent: maar nét ontsnappen aan een moeilijke of gevaarlijke situatie. We zeggen ook wel: op het nippertje. Dus misschien lees je een keer in de krant over een situatie waarbij twee treinen bijna op elkaar waren geknald. Dan zou er bij kunnen staan: De machinist is door het oog van de naald gekropen. Het is op het nippertje goed gegaan.

Op 30 oktober 1985 is de grote dag daar: de spaceshuttle Challenger wordt gelanceerd van aarde, de ruimte in. Ockels is in totaal 7 dagen in de ruimte geweest, waarbij hij 110 keer een baan om de aarde gemaakt heeft. Hij was verantwoordelijkheid voor metingen die gedaan werden bij verschillende experimenten.  Hij heeft later teruggekeken op de lancering en zei daarover: “Je bent gespannen. Het is wild in het begin, je schudt heen en weer en er is heel veel herrie. Maar het meest indrukwekkende is dat het zo erg snel gaat: eerst erg wild, dan worden na 2 minuten de raketten afgestoten en dan is het stil. Je ziet door het raampje dat het buiten zwart wordt. Het zijn 8 minuten, dat is alles​​.”. Bij zijn terugkomst kreeg Ockels en zijn echtgenote een heldenontvangst in hun woonplaats.

Een tweede vlucht is er voor Ockels nooit gekomen. Toen dat duidelijk werd, is hij zich gaan richten op een voorvechtersrol van duurzaamheid: oftewel duidelijk maken aan de mensheid dat we goed voor de aarde moeten zorgen. Door zijn tijd in de ruimte realiseerde hij zich hoe bijzonder, maar ook kwetsbaar de aarde is. Hij gebruikte zijn bekendheid om over dit onderwerp te vertellen, hij presenteerde bijvoorbeeld eind jaren ‘80 een populair-wetenschappelijk televisieprogramma. Maar hij deed ook zelf onderzoek naar onder andere alternatieve energiebronnen. 

Opmerkelijk is dat Wubbo Ockels tijdens zijn leven meerdere keren aan de dood ontsnapte. De Challengervlucht die een jaar ná Ockels de ruimte inging, ontplofte na de lancering, waarbij alle bemanningsleden omkwamen. Later kwamen ze erachter dat de fout in de spaceshuttle ook al aanwezig was bij de vlucht van Ockels, maar toen had die nog geen fatale gevolgen.

Een paar jaar later was Ockels als piloot van een klein vliegtuigje op een kleine luchthaven in Noord-Frankrijk aan het wachten tot hij mocht opstijgen. Door dichte mist en een communicatiefout kwam Ockels vliegtuigje op een plek terecht waar net een enorme Airbus aan het landen was. De Airbus ging dwars door het vliegtuig van Ockels heen, maar wonder boven wonder bleef hij ongedeerd. Hier kroop hij dus door het oog van de naald!

In 2005 kreeg Ockels een zware hartaanval, die hij overleefde. Later werd ook nog een tumor ontdekt.

Op 18 mei 2014 is Wubbo Ockels op 68-jarige leeftijd overleden aan niercelkanker. Ockels was een bekendheid in Nederland, zijn overlijden heeft dus in alle kranten gestaan en is er een grote herdenkingsdienst gehouden.

Wubbo Ockels is niet de enige Nederlander die de ruimte in is geweest. In 2004 werd André Kuipers de tweede Nederlandse astronaut, hij verbleef een week aan boord van het ruimtestation ISS. In 2011 is Kuipers nog een keer een half jaar aan boord van het ISS geweest. André Kuipers was 19 toen Wubbo Ockels voor het eerst de ruimte inging, en hij heeft later in interviews ook wel gezegd dat Ockels een groot voorbeeld voor hem was.

Maar er is nog een derde Nederlander in de ruimte geweest… soort van. Het gaat om Lodewijk van den Berg. In 1985 werd hij gelanceerd, een half jaar vóór Ockels. Maar op dat moment had Van den Berg de Nederlandse nationaliteit niet meer. Van den Berg is geboren en opgegroeid in Nederland, maar was tot Amerikaan genaturaliseerd lang voor zijn vlucht. Daarmee verloor hij zijn Nederlandse nationaliteit. Dus Lodewijk van den Berg was wel de eerste astronaut die in Nederland geboren was, maar Ockels de eerste astronaut met de Nederlandse nationaliteit. 

En daarmee komt het levensverhaal van Wubbo Ockels tot een einde, en deze aflevering van Een Beetje Nederlands ook! Ik hoop dat je genoten hebt van het verhaal.

Als je deze podcast leuk vindt, kan je mooie rating achterlaten in je podcast-app. Ook op Spotify kan je tegenwoordig sterren geven, dus luisteraars op Spotify, kijk even in de app en geef die sterren! 

Vergeet ook zeker niet dat je Vriend van de Podcast kan worden, waardoor ik deze podcast ook volgend jaar kan blijven maken! Met een kleine bijdrage ben je al Vriend van de Show. Check de shownotes voor een linkje.

Ik hoop dat je een beetje Nederlands geleerd hebt en tot de volgende aflevering!