#24: Tulpen

Hallo allemaal! Dit is de 24ste aflevering van Een Beetje Nederlands, de podcast voor mensen die Nederlands leren. Mijn naam is Robin en de aflevering van vandaag gaat over tulpen. De tekst van deze aflevering kan je meelezen op de website van de podcast, www.eenbeetjenederlands.nl.

Dit is alweer het begin van het derde seizoen van Een Beetje Nederlands. Er zullen dit seizoen wat meer korte afleveringen zijn, van rond de 5 minuten. Dat worden speciale afleveringen, maar daar hoor je volgende week meer over. Deze aflevering is nog gewoon een normale aflevering.

Deze podcast wordt gesteund door de Vrienden van de Podcast. Bedankt aan alle donateurs die de afgelopen tijd hebben bijgedragen! Dankzij jullie hulp kan ik deze podcast maken. Wil je ook Vriend van de Podcast worden? In de shownotes kan je een link vinden met meer informatie.

Nu, door met de podcast!

—-

Als ik je vraag om de nationale symbolen van Nederland te noemen, waar denk je dan aan? Grote kans dat je dan denkt aan Hollandse kaas, klompen en… tulpen. Het is ook van jullie, de luisteraars, een veelgevraagd onderwerp om eens een aflevering over te maken. Ik moet zeggen, voor mij als Nederlander is het niet per se het eerste waar ik aan denk als ik aan ons land denk. Eerlijk gezegd spelen tulpen niet zo’n grote rol in mijn leven. Maar nu ik erover nadenk, dat doen klompen eigenlijk ook niet echt. Kaas daarentegen, dat speelt wel een grote rol in mijn leven!

Maar vandaag gaat het dus over tulpen. Wat maakt deze bloem zo bijzonder voor veel mensen en hoe is de tulp een symbool voor Nederland geworden?

In het voorjaar verandert het landschap van Nederland in een kleurrijk spektakel. Rijen na rijen met prachtig gekleurde stroken met bloemen sieren hier een paar maanden het landschap. Vooral in het westen van het land, in de provincies Noord-Holland en Zuid-Holland, kan je kilometers aan bloemenvelden vinden. 

Ongeveer tussen Haarlem in Noord-Holland en Leiden in Zuid-Holland ligt een gebied dat de Bollenstreek genoemd wordt. Dit gebied is vernoemd naar bloembollen, die hier al sinds de 16de eeuw gekweekt worden. Omdat dit gebied dichtbij de zee ligt is het erg geschikt voor het kweken van bloemen, zoals onder andere tulpen. Er valt genoeg regen in de herfst en winter waardoor de bloemen kunnen groeien, maar in de lente en zomer is het juist vaak relatief droog. Ook het zeeklimaat is erg geschikt voor de bloemen: niet te koud, niet te warm.

Al in de herfst gaan de bloembollen de grond in. Dat noemen we poten. Als de bollen gepoot zijn, gaat er stro of plastic over het land om de bollen tegen de kou te beschermen. In januari kunnen al de eerste bloemen uit de grond opkomen. Het zijn niet alleen tulpen die groeien in de Bollenstreek, ook bijvoorbeeld bloemen als krokussen, narcissen en hyacinten. De bloeiperiode van deze bloemen is tot eind mei, dan zijn de laatste bloemen uitgebloeid. 

Als je zelf wil gaan kijken naar de bloemenvelden: de beste periode om de Bollenstreek te bezoeken is van half maart tot half mei. Dat is het hoogtepunt van het bloeiseizoen. Je zal alleen waarschijnlijk niet de enige zijn die aan het genieten is van de bloemen, er komen erg veel toeristen op af.

Voordat ik verder ga vertellen over tulpen, is het eerst tijd voor…

De uitdrukking van de week

De uitdrukking van deze week is: de bloemetjes buitenzetten. De bloemetjes buitenzetten betekent feestvieren of uitgaan. Als dus bijvoorbeeld een vriend aan je vraagt of je afgelopen weekend nog de bloemetjes buitengezet hebt, bedoelt ‘ie of je nog feestgevierd hebt dit weekend. Waarschijnlijk komt deze uitdrukking van de gewoonte om een bloem op je kleren te dragen bij het uitgaan. Dat doen nu niet veel mensen meer, maar je kan nog wel de bloemetjes buitenzetten.

Tulpen zijn wel het symbool voor Nederland, maar hoe Nederlands zijn ze nou eigenlijk? Oorspronkelijk komen tulpen helemaal niet uit Nederland, maar uit het Himalayagebergte in Azië. Aan het eind van de 16de eeuw komt de tulp, via het Ottomaanse Rijk, in Europa. Daar wordt de bloem al snel megapopulair. Zoals je misschien wel weet wordt de 17de eeuw ook wel de Nederlandse Gouden Eeuw genoemd, omdat het in Nederland in de tijd economisch heel erg goed ging. In de aflevering over Rembrandt heb ik al een beetje over die periode verteld. Er waren in die tijd veel nieuwe rijken die hun geld besteedden aan bijvoorbeeld een schilderij van Rembrandt of duur Chinees porselein. Of: aan tulpen. Want de tulpen konden in die tijd alleen door de extreem rijken gekocht worden. Vooral tulpen in bijzondere kleuren of vormen waren populair. En de rijken waren bereid er erg veel geld voor te betalen. In de loop der jaren liep de prijs van de tulp steeds verder op, tot steeds extremere prijzen. Rond 1630 is er één tulp verkocht voor 6000 gulden. Het gemiddelde jaarinkomen was in die tijd 150 gulden, voor 6000 gulden kon je in Amsterdam een heel grachtenhuis kopen. Maar het liep nog verder uit de hand. Steeds meer mensen gingen zich bemoeien met de handel in tulpenbollen. Dat zorgde ervoor dat de prijs van de tulpenbollen steeds verder steeg. Zelfs tulpen die nog helemaal niet uit de grond waren gekomen werden al verhandeld. Maar in 1637 knapte de bubbel: de prijs van de tulpen stortte plotseling volledig in. Een tulpenbol was opeens nog maar een klein percentage waard van wat het de dag daarvoor waard was geweest. Daarmee kwam een einde aan een periode van gekte in de handel in tulpenbollen, deze periode wordt nu ook wel de Tulpenmanie of Tulpengekte genoemd. Na deze eerste economische bubbel bleef de tulp populair, maar voortaan werden ze voor normale prijzen verkocht.

Gelukkig hoeven we tegenwoordig niet meer zo veel te betalen voor een bosje tulpen. Maar waar kan je het beste naar de bloemen gaan kijken? Veel mensen gaan met de fiets langs de bloemenvelden in de Bollenstreek, met de trein is het prima te bereiken. Naast de Bollenstreek heb je in de provincie Flevoland ook enorm veel bloemenvelden. Maar er zijn nog meer alternatieven.

Het Keukenhof is dé plek waar de bloemenliefhebbers op afkomen. Dit bloemenpark ligt bij het plaatsje Lisse, middenin de Bollenstreek, en is het grootste bloemenpark ter wereld. Hier gaan jaarlijks meer dan anderhalf miljoen mensen heen om te kijken naar de prachtige bloemen die tentoongesteld worden. Hierdoor is het een van de belangrijkste toeristische attracties in Nederland. In het park gaan er ieder jaar maar liefst 7 miljoen bloembollen de grond in, waaronder alleen al 800 verschillende soorten tulpen. Maar naast de tulpen zijn er ook veel andere bloemensoorten te vinden.

Elk jaar is er in de Bollenstreek ook een optocht van kleurrijke met bloemen versierde wagens, de zogenaamde Bloemencorso. Op de wagens worden met bloemen allerlei figuren afgebeeld, zoals dieren of andere figuren. Helemaal gemaakt van bloemen, soms wel meters hoog. De Bloemencorso staat zelfs op de UNESCO-lijst vanwege de bijzonderheid ervan.

In Amsterdam heb je ook nog jaarlijks in april het Tulpenfestival. Die hele maand kan je op verschillende plekken in de hoofdstad tulpen zien bloeien.

Ik denk zelf dat een van de redenen waarom de tulp een symbool voor Nederland is, omdat er zoveel tulpen vanuit Nederland verkocht worden aan het buitenland. Nederland exporteert enorm veel bloemen en bloembollen aan het buitenland, voor een waarde van maar liefst 12 miljard euro. Ongeveer een kwart van de Nederlandse bloemen worden verkocht aan Duitsland, maar ook veel bloemen gaan naar het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en China. Daarmee is de export een belangrijk onderdeel van de Nederlandse economie. 

Daarmee kom ik aan het einde van deze fleurige aflevering. Als je deze aflevering leuk vond, geef de podcast dan een goede review in je podcast-app. Of, als je deze podcast héél leuk vindt en je mij wil steunen bij het maken van nieuwe afleveringen, kan je Vriend van de Podcast worden. Informatie daarover kan je vinden op de website. Dankjewel aan iedereen die dat de afgelopen tijd al gedaan heeft!

Ik hoop dat je een beetje Nederlands geleerd hebt en tot de volgende aflevering!